Komt extreem-rechts in het Zweedse parlement?
zo 19/09/2010 - 07:07
In Zweden vinden vandaag parlementsverkiezingen plaats. Katrien Vanhaverbeke is een Vlaamse die Zweeds staatsburger is geworden en voor het eerst mag gaan stemmen. Zij vertelt ons over de afgelopen campagne.
Het is weer zover, er heerst verkiezingskoorts in Zweden. Het straatbeeld wordt gedomineerd door politieke affiches en verkiezingsstalletjes (valstugor) waar stemmenwervers druk pamfletten uitdelen en de kiezers proberen te overtuigen van het gelijk van hun partij. Op pleintjes en straathoeken staan kandidaten hun politiek te verkondigen in microfoons en megafoons, hier en daar blijft er wel eens iemand enkele minuten staan om te luisteren.
Deur aan deur propaganda is deze keer ook in trek, vooral om stemmen te ronselen van mensen die anders niet van plan waren om te gaan kiezen. In Zweden zijn het vrije verkiezingen, er is geen stemplicht, maar toch gaat meer dan 80 procent van de bevolking stemmen.
Coalities aan linker- en rechterzijde
”Historische verkiezingen”, krijg je te lezen en te horen in de media. Dat wordt weliswaar elke keer gezegd, om de berichtgeving rond de verkiezingen wat interessanter te maken, maar dit keer zit er wel waarheid in. Het is namelijk de eerste keer dat er twee duidelijke politieke blokken tegenover elkaar staan, ”rechts” en ”links”, zoals hier gezegd wordt.
De huidige regering is een coalitie van vier burgerlijke partijen: Moderaterna, Folkpartiet, Kristdemokraterna en Centerpartiet. ”Alliansen”, zoals ze zichzelf noemen, zijn vastbesloten om nog eens vier jaar samen te mogen regeren, en voeren hun verkiezingscampagne met een gemeenschappelijk programma. De partijen hebben bovendien elk hun eigen verkiezingsprogramma, maar als je voor één van de vier kiest, kies je voor de hele coalitie.
Het politieke landschap in Zweden werd in de 20ste eeuw overheerst door de sociaademocratische partij en de uitbouw van de welvaartsmaatschappij, ook wel ”folkhemmet” genoemd, met als opvallende kenmerken de hoge belastingdruk en de uitgebreide openbare sector.
Bij de laatste verkiezingen, in 2006, waren de sociaaldemocraten de grote verliezers, die vier jaar in oppositie mochten doorbrengen, iets wat ze echt wel niet gewoon waren, en noodgedwongen aan een heroriëntering van de partij moesten werken.
Het resultaat is dat er nu aan de linkerzijde van het politieke spectrum ook een alliantie is gevormd, de ”rood-groene alliantie”, bestaande uit de sociaal-demokraten, de groenen en ”Vänster”, de meest linkse partij. De rood-groene coalitie heeft ook een gemeenschappelijk verkiezingsprogramma, naast het eigen partijprogramma.
De thema's en de peilingen
De verkiezingscampagnes, die al aan de gang zijn sedert begin juni, zijn dan ook overheerst geweest door de tegenstelling tussen de twee politieke blokken.
De grote thema’s zijn tewerkstelling, belastingverlaging of -verhoging, de hervorming van de ziekteverzekering en milieupolitiek.
De staatsfinanciën zijn ondanks de financiële crisis in goede staat, iets waar de regeringscoalitie graag mee opschept, en wat de oppositie problemen geeft om de huidige regeringen aan te klagen voor een verkeerde aanpak. De peilingen duiden op een nek-aan-nekrace tussen beide blokken, wat de spanning er echt wel inhoudt.
Een derde hond in het kegelspel
De laatste weken is er echter een nieuwe speler opgedoken waar nu volgens de peilingen echt wel rekening moet mee worden gehouden. ”Sverigedemokraterna” is een extreem-rechtse partij, opgericht in 1988, maar tot nu toe te klein om zetels in het parlement te halen.
De partij zou ruim 5 procent halen, wat betekent dat ze over de drempel van de 4 procent raakt, zodat ze in het parlement een aantal zetels kunnen bemachtigen. ”Sverigedemokraterna” heeft tot nu toe moeite gehad om aandacht te krijgen in de media, ze wordt bijvoorbeeld zelden uitgenodigd voor politieke debatten.
Nu is ze plots de blikvanger, en beide blokken mobiliseren zich nu om te verhinderen dat de extreem-rechtse partij in het parlement terechtkomt. Beide coalities beweren dat ze nooit zouden regeren met de steun van Sverigedemokraterna, en roepen de kiezers op om hun stem toch vooral niet weg te gooien door op die partij te stemmen. Het wordt dus spannend zondagavond: wordt het rechts of links, en komt extreem-rechts in het parlement?
Voor mij zijn deze verkiezingen ook een beetje historisch, als kersvers Zweeds staatsburger mag ik voor het eerst stemmen in de nationale verkiezingen, een kleine bijdrage tot de democratie in Zweden.
Bron
Dat wordt dus nog even spannend.
Bookmarks